Sẽ không có một công thức cụ thể nào để một người có thể theo đuổi nó và lập tức trở nên thành công. Một trong những quan điểm mà người ta hay thường nói đó là “Hãy theo đuổi đam mê, thành công sẽ theo đuổi bạn” và tôi vẫn theo đuổi quan điểm này cho đến khi… tôi đọc “So good they can’t ignore you” do tác giả Cal Newport viết. Câu chuyện diễn ra như thế nào?
1) Don’t Follow Your Passion
Sự thật tôi hơi bất ngờ với quan điểm này của tác giả, bởi vì nó đi ngược lại với những điều mà người ta hay nói từ trước đến nay. Tóm tắt rằng, bạn hãy làm tốt công việc của mình đến khi bạn cảm thấy đam mê nó, chứ không phải là tìm niềm đam mê của mình rồi chọn công việc phù hợp với đam mê trên.
- Công việc phù hợp với đam mê thì thật sự rất hiếm: Giả sử bạn là người thích chơi cầu lông, bơi lội, game thì thật sự rất khó tìm những công việc liên quan tới chúng.
- Theo đuổi đam mê thực sự tốn thời gian nếu bạn muốn xây dựng một sự nghiệp từ đó: Bởi vì chúng ta có rất nhiều đam mê, và việc lựa chọn một đam mê để theo đuổi trong công việc thì đến một lúc nào đó bạn sẽ không còn đam mê trên nữa và chuyển sang đam mê thứ khác thì công việc của bạn có thể sẽ thay đổi cho phù hợp với đam mê mới, do đó suốt cuộc đời bạn chẳng thể có một công việc nào ổn định cả.
- Đam mê cuối cùng rồi sẽ đến nếu chúng ta đã là một người làm tốt công việc: Bởi vì nghiên cứu cho rằng nếu một người nào đó trở nên thành thạo với công việc mà họ đang làm, hay nói cách khác họ dành nhiều thời gian cho công việc, và giá trị từ công việc mà họ mang lại cho xã hội được công nhận thì người đó sẽ cảm thấy hạnh phúc và thêm gắn bó, yêu thích công việc của họ.
2) So good they can’t ignore you
Đây cũng chính là tựa đề của quyển sách, điều này nói là hãy tập làm theo “craftman mindset” tư duy của một người thợ thủ công lành nghề. Cụ thể là :
- Bạn phải tìm kiếm những kỹ năng hiếm có và có giá trị để làm tốt nó, như vậy bạn sẽ cảm thấy công việc mình có ích cho xã hội và mọi người sẽ đón nhận bạn. Những công việc có thể mang tính sáng tạo và gây ảnh hưởng.
- Một người thợ lành nghề sẽ tập trung vào công việc của họ cho tới khi nào sản phẩm hoàn thiện họ mới rời mắt. Điều này cũng có ý nghĩa hết sức to lớn, vì sự tập trung là tính chất cần thiết để làm tốt công việc.
- Luôn có suy nghĩ phải làm tốt công việc thì người ta mới không phớt lờ mình, điều quan trọng là nếu bạn làm tốt thì người khác sẽ công nhận bạn, và trong cuộc sống được công nhận là điều ai cũng mong muốn, và từ giá trị mang lại đó chúng ta lại yêu thích công việc của mình hơn.
3) Tự chủ nghĩa và tránh các bẫy kiểm soát
Điều này nói rằng bạn phải có tinh thần tự xác định, nghĩa là bạn phải biết mình đang làm và cần làm gì để đạt được mục tiêu. Nếu bạn hoàn toàn có thể kiếm soát công việc mình đang làm thì bạn sẽ cảm thấy thật sự thoải mái trong công việc, có những tính chất sau mà chúng ta cần đạt được :
- Autonomy: (tính kiểm soát) một cảm giác bạn có thể kiểm soát công việc trong mọi thời điểm và hành động có chủ ý.
-
Competence: (tính năng lực) một cảm giác mà bạn làm tốt những gì bạn đang làm.
- Relatedness: (tính tương tác) một cảm giác bạn có thể gắn kết với những người xung quanh.
Những tính chất trên giúp bạn có thể kiểm soát công việc mình đang làm, tuy nhiên cũng có các bẫy liên quan đến việc mình tự nhận là kiểm soát tốt để rồi nhận lấy những thất bại khi không đánh giá đúng vấn đề, các bẫy này là:
- Chưa có đủ vốn sự nghiệp mà đã được giao quyền kiểm soát trong công việc, như vậy thì sự nghiệp sẽ không bền vững.
- Đã có đủ vốn sự nghiệp nhưng chưa được trao quyền kiểm soát, điều này diễn ra khi một người cấp trên có chủ ý và trao cho chúng ta những lợi ích khác làm mờ đi việc giành quyền kiểm soát.
4) Tìm kiếm ý nghĩa trong công việc
Việc tìm ra những niềm vui trong công việc cũng giống như đi tìm lý tưởng của cuộc sống, và khi ta tìm được sứ mệnh của sự nghiệp ta sẽ tự động theo đuổi nó mà không cần phải yêu thích nó mới theo đuổi, cho dù có gặp những thăng trầm trong sự nghiệp thì chúng ta vẫn có thể vượt qua.
Và để thấy được sứ mệnh đó, chúng ta phải có sự tập trung nhất định, một sự cống hiến nhất định cho công việc. Và khi trở thành một người đủ giỏi thì mọi thứ sẽ trở nên dễ dàng hơn.
5) Kết luận
Quyển sách khá hay trong việc động viên chúng ta cố gắng làm việc thật tốt để mọi người công nhận, tác giả đã nêu ra quan điểm hết sức thuyết phục cũng như những biện luận chắc chắn. Qua quyển sách này ta lại học được một điều rằng: Hãy tập làm việc thật tốt rồi thành công sẽ đến, và không phải lúc nào cứ đam mê và làm theo chúng là mọi chuyện sẽ tốt đẹp. Hãy cố gắng thật nhiều để “So good they can’t ignore you”.